Marka Polska

W grudniu 1916 roku, na terenach okupowanych przez Cesarstwo Niemieckie, w Królestwie Polskim, wprowadzono nową walutę – markę polską. Zastąpiła ona dotychczasową markę niemiecką, co miało podkreślić pozorną autonomię regionu. Decyzja ta była jednak środkiem propagandowym, mającym na celu złagodzenie niezadowolenia miejscowej ludności. Marka polska miała symboliczne znaczenie, pokazując rzekomą dbałość Niemiec o polskie interesy.

Generał-gubernator warszawski, Hans Hartwig von Beseler, nakazał oficjalne stosowanie marki polskiej jako jedynego legalnego środka płatniczego na zajętych przez Niemców terenach. Emisję marki kontrolowała Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa (PKKP), której rola w gospodarce okupowanej Polski była kluczowa.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku, kontrolę nad PKKP przejęły władze polskie, co umocniło pozycję marki polskiej jako waluty państwowej. Dopiero jednak ustawą z 15 stycznia 1920 roku marka polska została oficjalnie uznana jako waluta legalna na terenie całego kraju.

Losy marki polskiej były jednak przesądzone. W 1924 roku, w wyniku reformy pieniężnej, została zastąpiona przez polskiego złotego. Marka polska przestała istnieć, pozostawiając po sobie ślad jedynie w historii okupacji i walki o niepodległość.

Banknoty PKKP w walucie markowej, już po reformie walutowej, zostały użyte do produkcji tzw. biletów zdawkowych. Banknoty markowe o nominałach 500 000 mkp oraz 10 000 000 mkp były przecinane na pół, a następnie na owych połówkach nadrukowywano nową wartość (odpowiednio 1 grosz i 5 groszy). Na markach polskich widnieje następująca klauzula prawna: „Kto podrabia lub fałszuje bilety Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, albo puszcza w obieg lub usiłuje puścić w obieg podrobione lub fałszowane bilety podlega karze ciężkiego więzienia”. Mają także niezbyt widoczne, małe znaki wodne (siatkę przez całą powierzchnię banknotu).

Marka polska, choć krótko istniejąca, pozostawiła po sobie ślad w historii jako symbol okupacji i walki narodu o niepodległość. Jej znaczenie przekraczało wartość nominalną, stając się ważnym elementem narodowej tożsamości i pamięci o trudnych czasach minionych.