Büklükale, położone około 100 kilometrów od Ankary, to miejsce o strategicznym znaczeniu, które niegdyś kontrolowało kluczowe szlaki transportowe biegnące wzdłuż rzeki Kızılırmak. Od ponad 14 lat, zespół archeologów pod kierownictwem prof. dr. Kimiyoshi Matsumury prowadzi wykopaliska, odkrywając bogactwo historycznych artefaktów, które rzucają nowe światło na życie w czasach Imperium Hetyckiego.
Wśród odkryć szczególne miejsce zajmuje pieczęć klinowa używana przez hetycką rodzinę królewską. Na pieczęci widnieje napis „Kto ją złamie, umrze”, co zwróciło uwagę badaczy i historyków na całym świecie. Pieczęć ta nie tylko wskazuje na surowość hetyckiego prawa, ale także podkreśla ogromne znaczenie umów, które były nią opatrzone.
Imperium Hetyckie, które istniało od drugiej połowy II tysiąclecia p.n.e., było jednym z najpotężniejszych królestw starożytnego Bliskiego Wschodu. Stolica imperium, Hattusa, była centrum politycznym, religijnym i kulturalnym. Hetyci, znani ze swojej zdolności do tworzenia skomplikowanych umów międzynarodowych, wykorzystywali pieczęcie królewskie jako gwarancję ich przestrzegania.
Prof. dr. Kimiyoshi Matsumura, komentując odkrycie, podkreślił, że pieczęć była używana przez najwyższych rangą członków hetyckiej rodziny królewskiej, takich jak Wielki Król Tabarna lub Suwerenna Królowa Tavananna. Użycie tak surowej formuły ostrzegawczej na pieczęci wskazuje na niezwykle ważną umowę, której złamanie mogło prowadzić do poważnych konsekwencji.
Hetyckie prawo zazwyczaj przewidywało kary finansowe lub odszkodowania za popełnione przestępstwa, co sprawia, że pieczęć z groźbą śmierci jest wyjątkowym świadectwem surowości tamtejszych zasad. Fakt ten podkreśla znaczenie i świętość umów zawieranych przez hetycką elitę, które były fundamentem stabilności politycznej i społecznej imperium.
Podczas wykopalisk w Büklükale odkryto również tabliczki huryckie, co sugeruje, że miasto było miejscem ważnych ceremonii religijnych prowadzonych przez hetycką rodzinę królewską. Ceremonie te mogły być związane z kultem bogów i rytuałami zapewniającymi ochronę i pomyślność królestwa.
W ostatnich latach zespół prof. Matsumury kontynuował wykopaliska, odkrywając kolejne fragmenty pieczęci terakotowej z różnorodnymi motywami. Te nowe odkrycia są obecnie badane przez ekspertów, którzy starają się zrozumieć ich znaczenie i kontekst historyczny.
Odkrycia dokonane w Büklükale nie tylko dostarczają cennych informacji o życiu codziennym i strukturze społecznej Imperium Hetyckiego, ale także podkreślają znaczenie tego miasta w historii starożytnego Bliskiego Wschodu. Królewska pieczęć z ostrzeżeniem „Kto ją złamie, umrze” stanowi wyjątkowy artefakt, który rzuca światło na surowość hetyckiego prawa i moc, jaką dysponowała rodzina królewska. Wykopaliska w Büklükale wciąż przynoszą nowe odkrycia, które z pewnością przyczynią się do głębszego zrozumienia historii tego fascynującego imperium.
fot. İHA
na podstawie: Arkeonews